De coronacrisis laat nog eens zien hoe belangrijk het is om grip op uw organisatie te hebben, risico’s beheersbaar te houden en goed in te spelen op de ontwikkelingen in de markt. Het sleutelwoord is ‘in control’.
We leven in een turbulente tijd, want de samenleving en economische situatie zijn volop in verandering. Concurrentie, Brexit, demografische- en economische ontwikkelingen en technologische innovaties zorgen er voor dat de wereld om ons heen continue verandert. Maar ook overkomen ons pandemieën zoals Covid-19 en plotseling komt de continuïteit van de onderneming onder druk te staan. Niet alleen moeten de rapportages en de cijfers voor de continuïteit van de onderneming in orde zijn, ook stakeholders eisen steeds meer inzicht en duidelijkheid in de wijze waarop uw organisatie wordt bestuurd. Dit vereist steeds meer het actief en bewust beheersen van interne en externe ontwikkelingen en de daaraan verbonden risico’s. In gesprekken met ondernemers uit ons netwerk blijkt dat ondernemers zich in het afgelopen jaar meer bewust zijn geworden dat risico’s behoorlijk impact kunnen hebben op de bedrijfsvoering en continuïteit van hun bedrijf. De meest bekende risico’s zoals brandschade, kosten van ziekteverzuim of productschade zijn goed afgedekt middels een verzekering. Is er schade, dan compenseert de verzekeraar. Maar als er schade optreedt omdat een klant weg gaat of zich een concurrent aandient, is deze schade niet gedekt. Wat dan? Het zijn juist dit soort schades die de continuïteit van de onderneming in gevaar brengen. Schades die voortkomen uit risico’s die de ondernemer wel kent, maar daar niet actief op stuurt om de risico’s te beperken.
In control door actief risicomanagement
De ondernemers die wij spreken zijn mensen met een passie en geloof in hun product of dienst. Groeien van de onderneming is voor veel ondernemers een doel op zich. Goed dat zulke ondernemers bestaan. De valkuil bij deze ondernemers zien wij ook: risico’s beheersen heeft niet de hoogste prioriteit, want bedreigingen zijn er niet in de ogen dan deze ondernemers. En als het dan een keer fout gaat, vindt bijsturing dan plaats.
En toch is voorkomen beter dan genezen. Deze uitspraak kennen we allemaal. Door juist vooraf te anticiperen op mogelijke bedreigingen die risico’s in zich hebben kan schade beperkt worden en staat de continuïteit van de onderneming veel minder op het spel.
Een risicofoto geeft inzicht
Vaak wordt gedacht dat risico’s vooral in processen voorkomen. Niet vreemd dat interne controle maatregelen meestal betrekking hebben op bedrijfsprocessen. De controle richt zich daarbij op de risico’s waar iets fout kan gaan en waarbij schade ontstaat – procesrisico’s.
Zoals hierboven al is benoemd kan ook schade ontstaan wanneer een klant weg gaat of een concurrent zich aandient of de overheid ingrijpende maatregelen treft. Dit zijn de zogenaamde omgevingsricico’s. En juist zijn dit de risico’s waar een mkb / dgaondernemer niet mee bezig is, maar waarvan de impact wel eens groter kan zijn dan procesrisico’s.
Het in kaart brengen van deze risico’s geeft werk, maar ook enorm veel inzicht in zaken waarover u zich zorgen zou kunnen gaan maken als u het risico onvoldoende heeft beheerst. Anderzijds geven risico’s u ook de mogelijkheid om er van te leren en met oplossingen te komen die goed zijn voor uw onderneming.
De risicofoto is de basis voor het opzetten van opzetten, inrichten en uitvoeren van risicomanagement.
Risicomanagement
Er zijn in de literatuur verschillende definities van risicomanagement. Iedere definitie zal waar zijn. Wij omschrijven risicomanagement als “het proces om risico’s zodanig te beheersen dat de continuïteit van de onderneming niet direct in gevaar is en dat doelstellingen gerealiseerd kunnen worden”. Het gaat daarbij om bewustwording van risico’s en daarop acteren.
We zien veel aanbod van deskundigen die risicomanagement in uw onderneming kunnen implementeren. Het is een vak. Maar wel een waar modellen en tools eerder een doel op zich dan een middel zijn. Wij gebruiken ook een tool; inderdaad, maar wel als middel om risico’s in kaart te brengen. Het helpt de ondernemer op een eenvoudige manier de risico’s in kaart te brengen en te beheersen. De stappen die binnen risicomanagement veelal voorkomen zijn: